Hasłem Światowego Dnia Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy – 28 kwietnia 2022 r. ogłoszonym przez Międzynarodową Organizację Pracy, jest:
Kultura bezpieczeństwa – wspólna sprawa
W dniu 28 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy – proklamowany przez Międzynarodową Organizację Pracy (MOP) w 2003 r.
Obchody Dnia odbywają się na poziomie międzynarodowym, krajowym, regionalnym i lokalnym pod co roku wybieranym, specjalnym hasłem. Celem obchodów jest przeciwdziałanie wypadkom i ochrona pracowników przed chorobami zawodowymi poprzez rozpoznawanie istniejących i nowych zagrożeń, tworzenie programów prewencji, upowszechnianie najnowszej wiedzy w dziedzinie bhp oraz promowanie przestrzegania przepisów bhp na wszystkich poziomach w procesie pracy. Obchody Dnia będą w tym roku poświęcone w szczególności uczestnictwu pracowników i roli dialogu społecznego w tworzeniu kultury bezpieczeństwa pracy.
W czasie trwania pandemii COVID-19 przekonaliśmy się, że posiadanie sprawnego systemu ochrony pracy, w którym uczestniczą: rząd, pracodawcy, pracownicy i podmioty zajmujące się zdrowiem publicznym i warunkami pracy (na poziomie krajowym i przedsiębiorstw), ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpiecznych warunków pracy i ochrony zdrowia pracowników.
Wśród działań sprzyjających kształtowaniu kultury bezpieczeństwa wymienia się: poczucie przynależności, możliwość rozwoju zawodowego, zarządzanie stresem oraz promowanie zachowań bezpiecznych.
Kształtowanie kultury bezpieczeństwa w organizacji jest integralną częścią zarządzania firmą oraz elementem budowy jej wizerunku. Wysoka kultura bezpieczeństwa odzwierciedla się w poczuciu odpowiedzialności każdego pracownika za sprawy bezpieczeństwa, a to z kolei bezpośrednio przekłada się na codzienną pracę.
Wysoki poziom kultury bezpieczeństwa oraz bezpieczne i ergonomiczne stanowiska pracy mają bezpośredni wpływ na:
- bezpieczeństwo pracowników – mniej wypadków
- wysoką jakość produkowanych wyrobów
- poprawę wydajności prowadzonych procesów
- wyniki finansowe przedsiębiorstwa.
Czym jest kultura bezpieczeństwa?
Kultura bezpieczeństwa jest wyrazem tego, jaki jest stosunek pracowników do ryzyka, zagrożeń i bezpieczeństwa oraz jakie wartości w tym zakresie uważane są za istotne. Wysoka kultura bezpieczeństwa związana jest z wysoką wartością przykładaną zdrowiu i życiu ludzkiemu oraz utrzymywaniem granicy między niezbędnym ryzykiem, które jest nieodłącznym elementem życia i rozwoju, a zapewnieniem bezpieczeństwa i ochrony przed zagrożeniami.
Szczególną uwagę należy zwrócić na trzy elementy:
- Środowisko fizyczne pracy (narzędzia, maszyny, organizacja stanowisk pracy).
- Zachowania pracowników (przestrzeganie przepisów bhp, przekazywanie informacji i współpraca, demonstrowanie troski o bezpieczeństwo wykraczającej poza obowiązki).
- Cechy wewnętrzne pracowników (wiedza, umiejętności, motywacja).
Kształtowanie pożądanej kultury bezpieczeństwa musi być procesem ciągłym, ponieważ rzeczywista zmiana kulturowa jest trudna i wymaga czasu. Jednorazowe „akcje” mogą być efektowne, ale przyniosą pozorne efekty, ponieważ sięgają jedynie tej najbardziej powierzchownej warstwy kultury.
Poprawa warunków pracy podnosi poziom bezpieczeństwa pracowników. Zatem osiągnięcie optymalnych warunków pracy i zredukowanie ryzyka do akceptowalnego poziomu powodują poprawę bezpieczeństwa. Jednak zapewnienie odpowiednich warunków to nie wszystko, gdy pracownicy nie będą wyróżniali się wysoką kulturą bezpieczeństwa. Jeżeli w przedsiębiorstwie działają już techniczne i systemowe rozwiązania na rzecz bezpieczeństwa, jego poprawę możemy osiągnąć tylko przez podniesienie kultury bezpieczeństwa.
Tworzenie wysokiej kultury bezpieczeństwa pracy w firmie wymaga, aby pracodawca był postrzegany przez pracowników jako zaangażowany w sprawy bezpieczeństwa oraz ochrony życia i zdrowia pracowników, niemniej nie jest to jedyny wymóg.
Na szczególną uwagę w zakresie kształtowania kultury bezpieczeństwa zasługują szkolenia, które mają na celu stworzenie odpowiednich postaw i podwyższenie świadomości pracowników w ramach kultury bezpieczeństwa i higieny pracy. Jako że wysoka kultura bezpieczeństwa zdecydowanie zmniejsza liczbę wypadków przy pracy, szkolenia te pozwalają na podwyższenie świadomości pracowników w zakresie BHP i obniżenie wypadkowości. Po szkoleniu pracownik jest w stanie zrozumieć, jakie korzyści płyną z kultury bezpieczeństwa, i będzie pracować bezpiecznie dlatego, że chce, a nie dlatego, że musi.
Podsumowując, dla poprawy bezpieczeństwa pracy w przedsiębiorstwie kluczowe jest nie tylko zapewnienie odpowiednich warunków pracy, ale również rozwój indywidualnej wrażliwości pracowników, którzy rozumieją, dlaczego warto pracować zgodnie z zasadami i procedurami oraz przepisami.
